محمود کرم رودي ، حامد امینی شیرازي، یاسر تقی زاده، سعید قیصر، جواد صباغان، عبدالله متولی
چکیده
توسعه شهرها، رشد جمعیت شهري و افزایش تمایل افراد به استفاده از وسایل نقلیه شخصی، معضلات بسیار زیادي مانند تراکم ترافیک و آلودگی هوا را به دنبال داشته است. به منظور رفع این معضل، حمل ونقل همگانی به عنوان یکی از اساسی‌ترین اجزاي حمل و نقل شهري نقشی انکارناپذیر برعهده دارد. اولین مساله‌اي که در رابطه با کارایی و عملکرد مناسب حمل ونقل همگانی در شهرها اهمیت دارد، انتخاب و بکارگیري مدهاي مناسب، با توجه به شرایط شهر مورد نظر است. انتخاب نادرست یک سیستم می تواند هزینه‌ها و مشکلات بسیار زیادي را براي شهر به دنبال داشته باشد. در ایران، تا به حال روش مشخصی براي تعیین مدهاي همگانی مورد نیاز شهرها ارائه نشده و هر شهري براساس تجربه سایر شهرها خصوصاً شهرهاي بزرگ، سیستم‌هاي همگانی خود را انتخاب می کند. در این مقاله، روشی براي تعیین نیاز یا عدم نیاز یک شهر به مدهاي گوناگون حمل و نقل همگانی ارائه شده است. اساس این روش بر مبناي شاخصی به نام “تقاضاي جهتی کریدور” است که روشی براي محاسبه تقریبی آن در شهرهاي ایران با حداقل اطلاعات مورد نیاز ارائه شده است. این روش به صورت نمونه براي شهر یزد، پیاده‌سازي شده و مدهاي همگانی مورد نیاز این شهر تعیین شده است. نتایج نشان داد که شهر یزد در افق ۱۰ ساله نیازي به یک سیستم همگانی انبوه بر مانند مترو ندارد.
